Tip:
Highlight text to annotate it
X
İnsan ırkının hepsi birden günde yaklaşık 70 milyar kez gaz çıkarır. Yani aşağı yukarı
10 tanesi de senin payın! Peki ama neden senin gazın etrafındakilerin gazının yarısı kadar bile kötü kokmuyor?
Ya da neden kendi gazımızın kokusunu seviyoruz?
Kulağa ne kadar komik gelse de, bilim adamları katılımcıların gözlerini bağlayarak yaptıkları deneylerde,
insanların kendi kokularını diğerlerinin kokularına oranla daha etkileyici bulduğunu gösterdi.
Bunun sebebi basitçe şöyle: İster bir şarkı olsun, ister resim ya da koku, birşeyi daha önceden
tanıyıp biliyorsanız o şeyi beğenmeye daha yatkınsınızdır. Ayrıca vücudunuzda bu kokuları üreten bakteriler
sadece size özel olduğu için, gazınız da türünün tek örneği olarak
burnunuz tarafından ayırt edilebilir.
Evrimsel açıdan bakıncaysa, başka insanların kokularına karşı tiksinti duymamızın sebebi
beynimizin vücumuza zarar gelmesini önlemeye çalışmasıdır.
Yani hastalığın kaynağından kaçma isteği. Baktığınızda gerçekten de kötü kokan şeyler,
sağlığınız için iyi şeyler değildir. Doğal olarak da ne kadar hastalık riski varsa
o kadar iğrenirsiniz.
Çok şaşırtıcı ama gazınızla da hastalık bulaştırabilirsiniz! Bademcik iltihabı, kızıl hastalığı,
kalp hastalığı ve et yiyen hastalığı gibi sorunlara yol açan bir mikrop olan streptokok piyojenlerin
gaz çıkarma dolayısıyla bulaştığının rapor edildiği pek çok durum var. Gerçekten de bu mikrop,
gazın içinde dışkı ya da kaka parçacıkları olarak havaya yayılır. Tabi bu çıplak dolaşan ilkel insanlar için
tehdit oluşturan bir sorundu ama şimdi iç çamaşırı ya da pantolon giydiğimizden
bizim için gerçek bir sorun oluşturmuyor.
Aslında kendi kokularımızı sevmeye adapte olduk. Çünkü ancak bu şekilde gerekli hijyeni sağlayabiliyoruz.
Mesela anneler kendi çocuklarının kakasını diğerlerininkine göre çok daha az mide bulandırıcı buluyor.
Bu şekilde de çocuğu iğrenmeden temizlemeleri kolaylaşıyor.
Tabi bazılarınız “Gaz çıkarmak bence hiç de iğrenç birşey değil” diye düşünüyor olabilirsiniz.
Güzel haber: Yalnız değilsiniz. Bir şeyi iğrenç bulmak yaş cinsiyet kültür
ve hatta kişiliğin birleşiminden kaynaklanır. Mesela anksiyeteli ya da ölçülü davranışlar sergileyen kişiler,
maceracı arkadaşlarına göre kokuya karşı daha duyarlıdır.
Şaşırmayı kontrol eden anterior singulat korteks de bu konuda büyük rol oynar. Gaz çıkarma, farkında olarak yaptığımız bir eylemdir
ve dolayısıyla kokunun geleceğini de biliriz. Ama birisi kalabalık bir odada
sessiz ve kokulu bir gaz çıkardığında, beynin beklentileri bu olumsuz uyaranla altüst olur.
Bu da kokuyu daha da kötü algılamanıza sebep olur.
Yani bundan sonra sessiz bir gazınızın geldiğini hissettiğinizde insanları uyarmayı deneyebilirsiniz.
Tabi yalnızsanız kokunuzun keyfini çıkarabilirsiniz.
Unutmayın, AsapSCIENCE kıtabımız satışa çıktı!
Bu kitapta en sevdiğiniz videoların yeniden çizilmiş ve güncellenmiş baskı versiyonuna ulaşabilirsiniz.
Ayrıca, AsapSCIENCE videolarında hiç cevaplanmamış olan bazı soruları da araştırdığımız yeni üniteler ekledik.
Bir kopyasını edinmek için asapscience.com/book adresini ziyaret edin.
Desteğinize çok teşekkür ederiz.
Ayrıca sakal uzatmakla, sinek kaydı yüzün bilimsel avantajlarını tartıştığımız
yeni AsapTHOUGHT videomuz “Sakal Bilimi”ni izlemeyi unutmayın. Sakallamak ya da sakallamamak!
Açıklama kısmındaki linke tıklayın ve hangisine oy verdiğinizi yazın.
Haftalık bilim videolarımız için bizi takip edin. Çeviri: Atalay