Tip:
Highlight text to annotate it
X
Vücudunuzda yaklaşık 1,4 kg ağırlığında bir fabrika var
ve günde 24 saat çalışıyor.
Bu karaciğerinizdir, vücudunuzdaki en ağır organ,
ayrıca en önemlilerinden biridir.
Bu çalışkan yapı, hiç durmadan, bir depo,
bir üretim merkezi,
ve bir işleme fabrikası gibi çalışır.
Ve bu işlevlerin her biri, çok önemli alt görevler kapsar.
öyle ki karaciğerimiz olmadan vücudumuz çalışmasını durdurur.
Karaciğerin en önemli görevlerinden biri,
iki farklı kaynaktan devamlı olarak gelen kanı temizlemektir:
'Hepatik arter' kanı kalbe ulaştırır
ve 'hepatik portal ven' ince bağırsaktan kanı getirir.
Bu ikili devinim, karaciğeri besinlerle doldurur ve
minik işleme fabrikası olan
binlerce lopçuk yardımıyla
ayıklar, işler ve depolar.
Bu iki kan akışı, beraberinde karaciğerin çalışması için gereken oksijeni getirir.
İnce bağırsaktan gelen her kan
aldığınız gıdalardaki karbonhidratlar, yağlar,
vitaminler ve çözünmüş diğer besinleri
beraberinde getirir.
Bunlar farklı yollarla işlenmiş olmalıdır.
Karbonhidratlar,
karaciğerde parçalanarak şekere dönüştürülür
ve enerji olarak kullanılmak üzere temizlenmiş kanla vücuda geri yollanırlar.
Bazen vücutta acilen gerekli olmayan
besin artıkları kalır.
Böyle olduğunda karaciğer onları saklar,
ve depolama tesisine yığar.
Bu tesis, ileride vücudun bu besinlere ihtiyacı olması durumuna karşı
bir depo gibi çalışır.
Ama kanın karaciğere akması her zaman iyi değildir.
Aynı zamanda vücudun kullanamayacağı toksinler ve yan ürünler de içerir.
Karaciğer bunu titizlikle izler.
İşe yaramaz veya zehirli bir madde fark ettiğinde,
onu ya vücuda zarar vermeyecek bir şekle dönüştürür
ya da vücuttan atılması için ayırarak
böbrek ve bağırsak yoluyla uzaklaştırır.
Bir şeyler üretmeseydi karaciğeri
kesinlikle bir fabrika olarak saymazdık.
Bu organ, kana yağ asitleri taşıyan veya kan pıhtısı oluşumuna yardımcı olan
çeşitli kan plazma proteinlerinden vücudun hormon üretmesine
yardımcı olan kolesterole kadar birçok şey yapmaktadır.
Aynı zamanda D vitamini ve sindirimi kolaylaştırıcı maddeler üretir.
Ancak karaciğerin ürettiği en hayati ürün safradır.
Karaciğer, çevre dostu bir işletme tesisi gibi,
zararlı atık maddeleri bu yeşilimsi keskin sıvıya dönüştürmek için
karaciğer hücresi adlı hücreler kullanır.
Üretildikten sonra safra; yağları yıkmak,
mikropları öldürmek ve ekstra mide asidini
etkisizleştirmeye yardımcı olmak için bağırsaklara geçmeden önce,
karaciğerin altındaki küçük bir depo olan safra kesesine akar.
Bununla birlikte safra, karaciğerden zehirli maddeler ve yan ürünlerin
vücudun dışına atılmasına yardımcı olur.
Gördüğünüz gibi karaciğer,
birbirini destekleyen birçok görev yapan
hayati derecede önemli bir sanayi sitesidir.
Fakat bu kadar kompleks bir sistem
düzgün çalışmaya devam etmesi için sağlıklı tutulmalı ve
başedebileceğinden fazla miktarda yabancı maddeyle aşırı yüklenmemelidir.
Bu, kapatmaya güç yettiremeyeceğimiz bir fabrikadır.