Tip:
Highlight text to annotate it
X
İtalya'nın Roma şehrinde yer alan Roma Forumu'ndayız. Antik Roma uygarlığının özenle ortaya çıkarılan ve korunan kalıntıları arasındayız.
Arkeologlar eski uygarlıkların izlerini ararken kazı yaparlar,
ve antik uygarlığın kalıntılarının ne kadar derinde yer aldığını okuruz.
Peki bu nasıl oluyor?
Eski uygarlıkların üzeri nasıl kaplanıyor?
O zaman yaşayan insanlar da bizim gibiydiler.
Yaptığımız her harekette, satın aldığımız her şeyde,
arkamızda bir iz bırakırız.
Antik Roma döneminde yaşamış olanlar mekan kullanımı konusunda oldukça etkindiler,
ve yangın veya diğer sebeplerden kaynaklanan bir yıkım sözkonusu olduğunda şunu yaparlardı:
'Burayı düzleyelim. Zemin katını bodruma çevirelim.
molozları etrafa yayıp düzleyelim ve yeni binanın temelini oluşturalım.'
.
Yani Romalıların yangın, sel veya deprem gibi afetler sonrasında şehirlerini
yeniden ayağa kaldırma yöntemleri bizimkinden oldukça farklı.
Örneğin ABD'de yaşanan Katrina kasırgasından sonra, enkaz kaldırıldı.
Ancak Romalılar için bu fazla külfetli bir çaba olurdu.
O kadar materyali niye taşımaya uğraşasınız ki?
Zemini düzleyin ve şehrinizi daha yüksekte yeniden kurun.
Burada Forumda durduğumuzda,
biz biraz aşağıda duruyoruz ve
etrafımızda yer alan cadde ve sokaklar ise yukarıda.
Acaba daha eski zamana ait bir zeminde mi duruyoruz yani?
Cevap evet, ve altımızda da antik Roma uygarlığına ait pek çok katman daha var.
Burayı 6 metre daha kazarsak farklı bir döneme ait kalıntıları buluruz,
ve bulacağımız her tarihi yapı dönemi simgeleyen ayrı bir örnek olur.
Örneğin burada gördüğümüz Julia Bazilikası. 283 yılındaki yangından sonra inşa edilmiş.
Burada Julius Cesar tarafından inşasına başlanan ve Augustus döneminde tamamlanan yapı yanmış ve yangından sonra aynı yere Julia bazilikası yapılmış.
Yani 2. yüzyılda yapılmış olan bazilikanın
ve antik Roma dönemi evlerinin üstüne yapılmış.
Dolayısı ile binalar yenilenirken, bir katmanın üzerine bir diğeri koyulmuş.
Burada biraz duralım, aklımıza gelen önemli bir soru var. Arkeologlar kazı yaparken nerede, hangi katmanda duracaklarına nasıl karar veriyorlar?
Zira kazmaya devam ettikçe tarihin daha eski dönemlerine ulaşıyorsunuz.
Kazı yapılırken ulaşılan yapının durumu bu kararı almada yardımcı oluyor,
örneğin ulaştığınız binanın zemini kırıksa daha önceki bir döneme ulaşmak için kazmaya devam etme kararını alabiliyorsunuz,
Piazza Forumu'nun bugünkü durumunu almasında da bu yöntem izlenmiş,
ve arkeologların tatminkar bulduğu seviyeye kadar kazı yapılmış.
Gördüğümüz büyük ölçüde Augustan'dan 2. yüzyıla kadar olan dönemin kalıntıları.
Roma Forumu'nda ise kazdıkça daha eski katmanlara ulaşma
olasılığı çok daha yüksek.
Şu an bulunmuş olan tarihi kalıntıları mahvetmemek için nerede durulacağını da iyi belirlemek önemli diyebilir miyiz, evet kesinlikle diyebiliriz.
.
.
.