Tip:
Highlight text to annotate it
X
Son videomuzda biraz toplam talep eğrisinden konuşmaya başlamıştık.
Ve neden aşağıya doğru eğimli olabiliceği hakkında.
Neden böyle olduğunu açıklamaya çalışan birkaç duruma bakmıştık
Zenginlik etikisi mesela - unutmayın, diğer her şey eşit olacak -
İnsanların cebindeki para miktarının, dış görünüşlerinin, işlerinin
yatırım oranlarının değişiminden bahsetmiyoruz.
Sadece -eğer fiyatlar öylesine düşecek olursa
İnsanlar birden daha zengin hissedeceklerdir.
Çünkü sahip olduklarıyla daha fazlasını satın alabilirler.
Böylece daha fazla talepte bulunabilirler ki böylece
bu ürünler daha fazla üretilmek durumunda kalır ve Gayri Safi Milli Hasıla artmış olur.
Bu, zenginlik etkisiydi. Aynı şekilde fiyatlar yükselirse,
Tam tersi olacaktır. İnsanların daha az parası olacak
Ya da yine aynı miktar paraları fakat bununla alabilecekleri daha az şey olacaktır.
Böylece daha az talepte bulunacaklar ve GSMH düşecektir.
Diğer etmen ise, ya da "gerekçe" desem daha iyi olur çünkü bunlar yalnızca teori.
Bu söylemlere biraz şüpheyle yaklaşmanız gerekir.
Genel fiyat seviyesi azalırsa, faiz oranları da azalacaktır
Faiz oranları azalırsa daha fazla yatırım yapılacaktır
Yani düşük fiyatlar, fazla yatırım, GSMH artar.
Fiyatlar artarsa, faiz oranları da artar
GSMH küçülecektir.
Buraya gelmiş oluruz. Sonuncusu ise dövizlerle ilgiliydi.
Genel fiyat seviyesi düşerse, faiz oranları azaldığı gibi o ülkede ürünlerin fiyatları da düşecektir.
Böylece daha fazla net ihracatımız olacaktır.
Bir kez daha, fiyatlar düşer, GSMH yükselir; fiyatlar yükselir GSMH düşer.
Bunların hepsi aşağı eğimli toplam talep eğrisini açıklamaya yönelik olası teoriler veya gerekçeler.
Bu videoda göstermek istediğim ise, -diğer tüm etmenler eşitken-
..toplam talep eğrisinin yer değiştirmesine nelerin sebep olabileceği.
Ve bu kaymaya nasıl sebep olacağı.
Olası sebepleri anlamak için, GSMH'yı oluşturan tüm bileşenleri düşünmemiz gerekiyor.
Hatırlıyor olabilirsiniz, -"Y" GSMH için yazdığımız değişken.
Ve bu Tüketim + Yatırım + Devlet Harcaması + Net İhracat'a eşit
Bu, toplam talep eğrisinin yer değiştirmesine sebep olacak..
..şeyleri gözlemlemek için oldukça iyi bir yöntem.
Öncelikle tüketimden bahsedelim.
Tüketimin artmasına sebep olacak bazı etmenler var.
Elimizde mesela, vergi kesintisi var
Vergi kesintiniz var fakat bunu karşılayan devlet harcamaları kesintisi yok,
Esasında devlet zaten elindeki tüm parayı harcıyorsa, bu vergi kesintisinin gerçekleşebilmesi için
muhtemelen borçlanacaktır.
Ama bu vergi kesinti ile birden insanların cebinde daha fazla para olacaktır,
Böylece daha fazla talepte bulunabileceklerdir.
Bu da tüketimin artmasına sebep olacaktır.
Bu da toplam üretkenlik ya da toplam talebin artışına sebep olur.
Tüketiciler için böyle bir vergi kesintisi olduğunda bu, toplam talep eğrisini sağa kaydıracaktır.
Verilen herhangi bir fiyatta insanlar daha fazla talepte bulunacaklardır.
Aynı şekilde eğer vergilerde bir artış olursa, ve aynı zamanda hükümet harcamalarında artış olmazsa,
Toplam talep diğer yönde yer değiştirecektir.
Yani vergi kesintisi ile sağa kayarken, vergi artışı ile -geriye kalan her şey eşitken-
bu modele inanıyorsanız, sola kayacaktır.
Aynı şekilde, yatırımlar.
Diyelim ki hükümet birden tüm şirketlerin yatırım borçlarını silmeye karar veriyor.
Ya da bu seneki yatırımlarda vergi kârı olsun.
Yani bir şekilde yatırımın artacağı durumlar oldu diyelim.
Ya da direk doğal yollarla, yeni keşfedilmiş bir sanayi
ya da insanların yatırım yapacağı yeni bir kaynak bulunmuş olabilir.
Bir kez daha, bu da toplam talebin artmasına sebep olur.
Üçüncü parçada ise doğrudan hükümet var.
Hükümet bir gün -zaten sahip olduğu tüm parayı veya
daha fazlasını harcadıklarını varsayalım- daha fazla para harcamak için
daha da borca gireceğiz diyebilir.
Eğer devlet harcamaları artarsa, bu da talep eğrisinin sağa kaymasına sebep olur.
Diğer her şey eşitken, eğer devlet harcamaları azalırsa,
Bu da talep eğrisinin sola doğru yer değiştirmesine sebep olur.
Ve herhangi bir sebeple, ülkemiz birden dünyanın geri kalanının
yüksek talepte bulunduğu ürün ve hizmetler üretmeye başlamış olsun.
Böylece net ihracat artacaktır, eğer net ihracat artarsa
bu diğer ülkelerden daha fazla insan bizim ürün ve hizmetlerimizi satın alıyor demektir.
Ve bu da toplam talebin artmasına sebep olur
Dİğer taraftan insanlarımız birden, "Hey, kendi ürettiğimiz
..ürünleri almak istemiyoruz, okyanusun diğer tarafındaki ülkelerden..
..satın alacağız" derlerse bu da toplam talebin azalmasına neden olur.
Toplam talebin nasıl yer değiştirdiğine bakarken,
yalnızca GSMH'nın bileşenlerini düşünmeniz kâfi.
Ve hangi -makro düzeyde- etmenlerin bu bileşenleri değiştireceğini.
Ve bunlar size verilen bir fiyat seviyesinde toplam talep eğrisinin
sağa ya da sola kayacağını gösterecektir.