Tip:
Highlight text to annotate it
X
Evet, elimde bir parça kristal bizmut var, siz de bir parça bizmut metali alıp
ısıtabilirsiniz. Bunu evlerindeki fırınlarında yapan insanların fotoğraflarını görmüştüm,
siz bunu laboratuarda da yapabilirsiniz, boylece bu şekilde gorünen bizmut kristalleri elde edersiniz
bu kristaller gerçekten çok güzeller. Bu kristalleri üretip bunları koleksiyonculara
satan web siteleri bulunuyor.
Bizmut radyoaktif olmayan en ağır element, bu yüzden de biraz ilginç.
Atomun ortasındaki çekirdeği hayal edin, aynı bir su damlası gibi düşünün. Bu su damlasının
durmadan büyüdüğünü ve en sonunda kararsız hale gelip ikiye bölündüğünü gözünüzün önüne getirin.
işte radyoaktif olmayan en büyük boyutlu element olan bizmutta da aynısı olur.
— İlginçtir ki bizmut uzun bir süre boyunca
en büyük radyoaktif olmayan element olarak görülmüştür, teknik olarak aslında bu
doğru değildir. Yanlış hatırlamıyorsam 5 yıl kadar önce bizmutun
alfa saçtığı ispatlandı. Yani aslında bizmut alfa parçacıkları saçan radyoaktif bir elementtir.
— Burada çok eski bir bizmut örneği var. Sizin de görebildiğiniz gibi bu bir bizmut çubuğu, bunun yanında ise
büyük bir dikkatle paketlenmiş, eğer bunu açarsak içinde ne olduğunu görebiliriz. Bakalım neymiş.
Evet işte bunu dikkatlice çekersek… — Ama aslında biraz inatçıdır,
çünkü bizmut 209’un yarı ömrü 1.9x10^19 yılın
katlarıdır. Yarı ömür, 500 gram bizmutun
-yanlış hatırlamıyorsam- yavru elementi olan talyum 205'e ayrışma süresini temsil eder
ki bu süre evrenin şu anki yaşından daha büyüktür, bu yüzden tüm çabalara rağmen
bizmut hala son derece kararlıdır, bu yüzden kararlı ötesi diye adlandırılır.
- Bizmut "tahta metali" şeklinde isimlendirilen bir alaşımda da kısmen kullanılır. Bu metal alaşımın özelliği ise
çok düşük kaynama noktasına sahip olmasıdır, suda bile eriyebilir, bu metal ile yapabileceğiniz birçok şaka var aslında.
Örneğin bu metalden yapılmış bir çay kaşığını birine verip onla çayını karıştırmasını isteyebilirsiniz. Çayda eriyince
çok şaşıracaklardır. - Bizmut. Johnson Matthey'den kalan gerçekten çok eski bir örnek.
Bakalım saflık derecesi ne kadarmış. Evet yüzde 99.9 oranında safmış, gerçekten iyi bir
bizmut örneği bu. - Bizmut ilginç şekilde çok zehirli değildir.
Özellikle de çok zehirli olan kurşunla karşılaştırıldığında. Bu yüzden bizmutun katalizör olarak
daha fazla kullanılması gerektiğini önerenler bulunmaktadır, eğer bu öneriler işe yararsa kimyasal işlemler
eskisinden daha az tehlikeli şekilde yapılabilir.
- Evet bunu eski kağıt paketinden dikkatlice dışarı itersek, gördüğünüz gibi gerçekten
dikkatlice paketlenmiş bu, evet işte bizmutun kendisini görebilirsiniz, bizmut bazı reaksiyonlarda
katalizör olarak kullanılır bu yüzden belki biz de paladyum ya da platinyum gibi bir metalle
bizmutu kullanabiliriz, gerçekten güzel bir elementtir.
Çok güzel, evet şimdi bunu tekrar güzelce yerine koyuyoruz.
- Elindeki ne? Nerden geldi?
- Bunu satın aldım çünkü çok hoşuma gitti, bir yerden almıştım, şimdi tam hatırlamıyorum
hangi mağaza olduğunu ama bu tür ilginç şeyleri biriktiririm. Bunun gibi büyük ve metalik şeyler
ve kristaller sizin de gördüğünüz gibi son derece güzel ve parlaklar, burada oksitlenmiş donuk
bir katman var ve sanki gökkuşağı gibi parlıyor, çok çok güzel bence.
Harika!
Altyazılar: Arş.Gör.Mehmet Kokoç & Arş.Gör.Ayşenur Özlü / Karadeniz Teknik Üniversitesi