Tip:
Highlight text to annotate it
X
Matematik her yerdedir.
Herhangi bir şeyin matematik yardımı olmaksızın inşa edildiğini düşünmek neredeyse imkansızdır.
Binalar, ulaşım, teknoloji, tıp, hatta giyecek ve gıdalar
bile tamamen sayılar, ölçümler ve toplamlara dayanmaktadır.
Yukarıda, gökyüzünde, matematik binlerce uçağın havada kalmasını sağlamaktadır.
Peki nasıl oluyor yukarı fırlatılan her şey aşağıya düşerken, o ağır uçaklar havada kalabiliyorlar?
Uçağın ilk öncüleri kollarına hatta bisikletlerine kanat takarak uçmayı
denediler ama bunu 1903 yılında Orville ve Wilbur kardeşler başardılar.
Matematiğinde yardımıyla bir uçağın uçmasını sağlayan kuvvetleri- sürtünme, itme,
kaldırma ve ağırlık-öğrendiler.
Aynı temel prensipler bugün hala kullandığımız
binlerce kiloluk dev uçaklar için de kullanılmaktadır.
Motorlar uçağı ileri, kanatlar yukarı doğru hareket ettirir.
Jet uçaklarında, hava motorun içine çekilir, ısınır, daha hızlı hareket
eder ve arkadan püskürtülür, aynı bir balonu bıraktığınızda uçup gitmesi gibi.
Newton’un kanunları sayesinde, bu durumun itmeyi - uçağı ileri ittiren kuvveti -
ve tam tersi olan sürüklemeyi yarattığını biliyoruz. Kalkış sırasında itiş, sürüklemeden fazladır ki
kanatların şeklinin yardımıyla uçağın havalanmasını sağlar.
Çoğu kanat, kanadın aşağısı ve yukarısındaki basıncı değiştirerek
uçağın yer çekimine üstün gelmesine yardım eden ayrofoil şekle sahiptir.
Gerekli olan kaldırma, matematiğin yardımı ile belirlenir.
Kanatlar havayı, mini bir kasırga gibi dönen bir vorteks şeklinde aşağı yollar.
Bu, onun ağırlığını dengeler.
Sabit bir hızda uçarken, itiş, sürükleme ve kaldırmayı
tam olarak dengeleyerek, ağırlığın dengelenmesini de sağlar.
Bazı uçaklar kaldırma kuvvetini, motorlar tarafından döndürülen,
dönen kanatlara benzeyen iticiler kullanarak yaratırlar.
Helikopterler ise adeta tepelerinde kanat varmış gibi rotorlar kullanırlar.
Motor onları helikopterin ağırlığını ekarte edebilecek kadar hızlı döndürür kaldırma kuvveti yaratır
ve yukarı yükselmesini sağlar.
Matematik sayesinde her gün 13.000’e yakın hava taşıtı uçabilmekte,
bu da matematiğin daima çevremizde olduğunu kanıtlamaktadır.