Tip:
Highlight text to annotate it
X
tɨvɑ ulustün boktu-kiriš, borɑ-šeelej dep,
dɨkɑ xöj jɑnzɨ tool-dɑr-ɨ bɑr.
ol kɑjgɑmčɨk-tɨg solun tool-dɑr-nɨn eŋ-ne kɨskɑ-zɨ-n,
on beš-le minut bol-gɑš doos-t-u be-er kɨskɑ tool-du,
siler-niŋ kičeengej-iŋer-ge bɑrɑɑlgɑ-dɨ-pt-ɑjn. šijɑɑn ɑm
šijɑɑn ɑm, erteŋgi-niŋ erte-zid-de, burungu-nuŋ murnun-dɑ
ekki šɑg-nɨŋ ekt-in-de, bagaj šɑg-nɨŋ bɑz-ɨn-dɑ
elik xülbüs, sɨɨn mɨjgɑɑ ezin-in-ge sɨŋɨ-š-pɑs,
àrga čuŋmɑ, kojgun, torlɑɑ àrga-zɨn-gɑ sɨŋi-š-pɑs,
mɑgɑdɑndžɨg bɑj bajlak ekki šɑg-dɑ čüveŋ irgin.
šijɑɑn ɑm ɑrɑčɑlɑ-ɑr čɨrɑɑ sɑjɑk
ajan-kula át-tIg
ɑldɨn ɨškɑš kɑɑs čɑrɑš
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-lɨg,
boktu-kiriš, sɑjɨn er-i čor-up tur eves be.
šijɑɑn ɑm boktu-kiriš, borɑ-šeelej
ɑlɨškɨ-lɑr, deerge, èd-i eg-i-n ɑš-kɑn,
mɑl-ɨ bɑž-ɨ-n ɑš-kɑn,
övür čer-niŋ özen-in-ge döŋ-ne-p xɑvɨr-ɑr
öle -bulɑ čɨlgɨ-lɨg,
ɑrɨ čer-niŋ ɑrgɑ-zɨn-gɑ
döŋ-ne-p xɑvɨr-ɑr ɑlɑ -šokɑr inek-ter-lig,
xovu čer-niŋ delgem-in-ge
döŋ-ne-p xɑvɨr-ɑr xoor -sɑrɨg teve-lig,
kɑšpɑl čer-niŋ xɑjɑ-zɨn-gɑ döŋ-ne-p xɑvɨr-ɑr
kɑžɑɑ sɨŋ-mɑs xɑrɑgɑn=deg xoj öškü-lüg
kɑjgɑmčɨk-tɨg bɑj -šɨɨrɑk, ɑžɨl -išči
ɑlɨški-lɑr, čüveŋ irgin ijiŋ oŋ.
šijɑɑn ɑm boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ
àrgɑ sɨn-nɨŋ ɑŋ-ɨ-n ɑŋnɑ-ɑr,
ekker -eres ɑdɨgži,
bɨzɑnɨ-ɨr, čɑzɑnɨ-ɨr, dɑrgɑn-nɑ-ɑr, bɨzɑŋ-nɑ-ɑr.
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ
mɑl-ɨ-n mɑgɑ-nɨ-n kɑdɑr-ɑr xɑvɨr-ɑr,
àš čem-i-n, sɑ-ɑn sɑvɑ-zɨ-n išteni-ir,
dɑɑrɑnɨ-ɨr-ɨ-n, šuptu kɨl-ɨr,
kondžug=dɑɑ us -šever ɑlɨškɨ-lɑr, čüveŋ irgin ijin oŋ.
šɨjɑɑn ɑm bir-le kɑttɑp boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ
àrgɑ sɨn-dɑn ɑŋnɑ-p čoru-t-kɑš,
šuut-lɑ is čok čid-e ber-ipt-ir.
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ,
šo -tölge sɑl-ɨr siži čüü bo-or,
šo -tölge sɑl-gɑš kör-üp olur-ɑr-gɑ,
ɑkɨ-zɨ ɑrzɑjtɨ de-er ɑlɑ tɑjgɑ-nɨŋ ɑɑr ij-in-dže
öl-üp kɑl-gɑn
ɑjɑn-kulɑ àd-ɨ čɑn-ɨn-dɑ ɨglɑ-p tur-ɑr mɨŋdɨg bo-op tur eves=pe.
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ
xuul-upt-ɑr kiži čüü boor,
dop=dorɑɑn xɑrtɨgɑ bo-op xuul-up ɑl-gɑš-tɨŋ,
už-up čed-e ber-geš-tiŋ,
ɑjɑ-kulɑ àd-ɨ=bile čugɑɑlɑ-ž-ɨ ber-ipt-ir.
ɑjɑn-kulɑ tur-gɑš-tɨŋ:
men ɨškɑš bɑgɑj àt kɑjdɑ bo-or,
ɑŋ sɨvɨr-ɨp čügür-üp olur-gɑš,
xɑjɨrɑkɑn üŋgür-ü-n kör-be-en,
iji xol-um ki-ir bɑs-kɑš, doŋgɑj-ɑ düž-er-im-de,
boktu-kiriš sɑjɨn er, ekki ee-m,
ɑŋdɑr-ɨl-gɑš-tɨŋ, molduru-u čɑr-ɨl-gɑš, öl-up kɑl-gɑn,
ol-lɑ=dɨr dep ɨglɑ-p tur-ɑr mɨndɨg bo-op tur eves=pe.
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ
ɑkɨ-zɨ-niŋ ɑžɨ-ɨ-n ɑžɨ-p
iglɑ-p-lɑ olur-gɑn, iglɑ-p-lɑ olur-gɑn, iglɑ-p-lɑ olur-gɑn.
ɨndžɑlzɑ=dɑɑ čeže=dɑɑ ɨglɑ-ɑr-gɑ
ɑžɨk duzɑ čog-u-n bil-ip kɑ-ɑp-kɑš, ɨglɑ-ɑr-ɨ-n soskɑ-dɨ-p-kɑš-tɨŋ
öl-gen ɑkɨ-zɨ-n kɑndžɑ-p dirgizi-p ɑl-ɨr čo-or deeš
šo -tölge sɑl-ɑ ber-ipt-ir.
šo -tölge sɑl-gɑš kö-ör-ge,
bireves borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ
boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ bo-op,
er kiži bo-op xuul-up ɑl-gɑš-tiŋ
čige soŋgu čük-tü ežel-ej töre-en
šɑŋ xɑɑn-nɨŋ čɑrɑš kɨz-ɨ
Aŋgɨr-čečen ɑldɨn dɑŋgɨnɑ-nɨ kɑdɑj kɨl-d-ɨr
kudɑlɑ-p ekke-er bol-zɑ, ol-lɑ ɑldɨn dɑŋgɨnɑ
boktu-kiriš-ti ölüm -čidin-den=dɑɑ kɑmgɑlɑ-ɑr
ölü-p=dɑɑ kɑ-ɑr-gɑ dirgiz-i domnɑ-p ekke-er,
mɨndɨg kondžug ertem -šibli-lig dɑŋgɨnɑ=dɨr dep
šo -tölge körgüs-ken=dir.
küžür borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ,
xuul=upt-ɑr kiži čüü bo-or,
boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ kɨl-d-ɨr xuul-up=lɑ egele-en=dir.
xuul-up xuul-up ɑl-gɑš,
köründžük-ke kör-dü-n-gen köründžük-ke kördün-er-ge
kirbej kɑrɑ sɑl-dɨg, čoor kɑrɑ kežege-lig,
kɑdɨr xɑvɑk-tɨg, kɑlčɑn bɑš-tɨg, ɑjɑk=deg ɑlɑ kɑrɑk-tɨg,
ɑlbɨs šulbus ɑks-ɨ=deg ɑɑžok ulug ɑɑs-tɨg,
ɑkɨ-zɨ kɑrɑ olčɑɑn ɑrn-ɨ bɑž-ɨ,
möček-möček šɨŋgɑn-nɑr-lɨg
möge šɨɨrɑk, ulug čɑɑgɑj-ɨ deerge
ɑnɑ bir ɑdɨg -mɑɑžɑlɑj=deg, ɑppɑr-gɑn=dɑɑ bol-zɑ,
kɨs kiži-niŋ sɨn-ɨ-n kɑɑstɑ-ɑn,
čɑjɑ-ɑn čɑzɑ-ɑn iji emi-i xeveer,
bɑzɑ ɑžɨ-töl-dü čɑjɑ-ɑp božu-ur
ɑči-lɨg bujɑn-nɨg ɑldɨn ežik,
kɨs xindi-i bɑzɑ xeveer bo-op=tur eves=be
ɑm kɑndžɑl-zɨ-m-zɑ ekki=l? dep
ɑjɑn-kulɑ ád-ɨn-dɑn ɑjtɨr-gɑn=dɨr.
ɑjɑn-kulɑ ád-ɨ mɨndžɑ de-en=dir:
sen ol iji emi-iŋ-ni=dɑɑ, kɨs xindi-iŋ-ni=dɑɑ
kɑndžɑ-ɑr=dɑɑ ösker-ti-p šɨdɑ-vɑs sen,
ɨndžɑlzɑ=dɑɑ jɑnzɨ=bürü ɑrgɑ-lɑr-nɨ ɑžɨg-lɑ-p tur-gɑš-tɨŋ
iji emi-iŋ-ni=dɑɑ, kɨs xindi-iŋ-ni=dɑɑ
kɨm-gɑ=dɑɑ körgüs-pe-jn,
boktu-kiriš ɑkɨ-ŋ bo-op, er kiži bo-op
bügü-le möörej-ler-ni ɑž-ɨp ün-geš-tiŋ,
čige soŋgu čük-tü ežel-ej töre-en
šɑŋ xɑɑn-nɨŋ ɑldɨn čɑrɑš kɨz-ɨ
ɑŋgɨr-čečen ɑldɨn dɑŋgɨnɑ-nɨ
kɑdɑj kɨl-dɨ-r kudɑlɑ-p ekkel-geš-tiŋ,
öl-gen ɑkɨ-ŋ-nɨ dirgis-tir-ip ɑ-pt-ɑr ɑrgɑ-ŋ bɑr kiži=dir sen.
dürgen-ne ɑkɨ-ŋ-nɨŋ idik -xev-i-n kettin-ivit,
čoru-pt-ɑɑlɨ,
oon bɑškɑ ɨndɑ ɑdɑ-ɑn möörej egele-er dep bɑr-dɨ.
xɑmɨk küdee-ler, deerge,
čɨg-l-ɨp kel-gen, mɑrgɨ-ž-ɨp tur-lɑr, dep
át mɨndžɑn-gɑn=dɨr.
ɨndžɑ de-er ortɑ, borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zi čüü bo-or,
öl=gen ɑkɨ-zɨ-n iri-ves čɨdɨ-vɑs
doŋ ét=deg kɨl-dɨ-r doŋ-ur tɑrbɨdɑ-p-kɑš-tɨŋ,
dedir ɑɑs-tɨg kɑrɑ kuj-gɑ suk-kɑš-tɨŋ,
ɑsk-ɨ-n büdüŋ turug xɑjɑ kɨl-d-ɨr duj tɑrbɨdɑ-p-kɑš-tɨŋ,
ɑkɨ-zɨ-nɨŋ bürün idik -xev-i-n ket-keš,
čɑ -songun-u-n čükte-eš-tiŋ, ɑjɑn-kulɑ át-tɨ mun-gɑš-tɨŋ,
čige soŋgu čük-če užu-du-p čoru-p-kɑn.
čige soŋgu čük-te šɑŋ xɑɑn-nɨŋ ɑɑl-ɨn-gɑ ke-er-ge,
át bɑž-ɨ orgu-p kiži bɑž-ɨ kizirt.
čon=bile čugɑɑlɑ-ž-ɨp kö-ör-ge,
ɑm dɑɑrtɑ ɑdɑ-ɑn möörej egel-er.
šɑŋ xɑɑn üš möörej čɑrlɑ-ɑn.
bir-le dugɑɑr-ɨn-dɑ eres ɑdɨgžɨ-zɨ-n kö-ör,
küdee-ler-niŋ čɑs-pɑs ɑd-ɑr-ɨ-n kö-ör čɑ -sogun=bile.
iji dugɑɑr-ɨn-dɑ möge -šɨɨrɑ-ɑ-n kö-ör, xüre-š-tir-er.
üš dugɑɑr-ɨn-dɑ eres -kɑšpɑgɑj-ɨ-n kö-ör, čɑrɨš-tɨr-ɑr.
šɑk ol üš möörej-ge ɑž-ɨp ün-gen eŋ eres küdee-ge
uru-um-nu kɑdɑj kil-di-r be-er men,
xɑmɨk ɑldɨn möngün-ü=bile, mɑl -mɑgɑn-ɨ=bile,
ɑrɑ -ɑlbɑtɨ-zɨ=bile, dep
šɑŋ xɑɑn mɨndɨg čɑrlɨk ün-dür-gen=dir.
čɑɑ, küžür er-ler=dɑɑ beletken-i-le ber-gen.
dɑɑrtɑ xün-de xɑmɨk er čüü bo-or,
bɑškɨ tɑŋdi-nɨŋ edeen-de
čɑ -sogun-u-n keze-geš tur-up-kɑn.
soŋgu tɑŋdɨ-nɨŋ edeen-de
üš ɑrɑɑtɑn ɑŋ-nɑr-nɨ ilčirbe-le-p kɑ-ɑn.
ol ɑrɑɑtɑn ɑŋ-nɑr deerge kɑržɨ xɑjɨrɑkɑn,
ɑjɨɨl-dɨg ɑrzɨlɑŋ, xɑn-gɑ pök-pes kök bürü,
ol xɑɑn kürüne-niŋ mɑl -mɑgɑn-ɨn-gɑ ɑŋ-meŋ-in-ge,
ɑrɑ -ɑlbɑtɨ kiži-ler-in-ge deerge ɑjɨɨl-dɨg bɑjdɑl-dɨ turguz-up,
kɑlčɑɑrɑ-p turgɑn ɑrɑɑttɑn-nɑr.
xɑɑn-nɨŋ kɑdɨg xoojlu-zun-gɑ
ɑmɨ-zɨ-n ɑlzɨ-ɨr kɨl-dɨ-r šiit-tir-gen.
xɑɑn-nɨŋ xɑmɨk ɑg -šeri-i ɑlgɨ -kɨškɨ=bile bɑr-gɑš-tɨŋ,
dirig-ge tutkulɑ-ɑš-tɨŋ ɑm ilčirbe-le-p kɑ-ɑn.
onu xöj er čɑ -sogun=bile bɑškɨ dɑg-nɨŋ edeen-den
soŋgu dɑg-nɨŋ edeen-če bɑd-ɑr užur-lug, di-ves-ler be.
čɑɑ! möörej=dɑɑ egele-en
xɑmɨk eriŋ=dɑɑ ɑd-ɨp kir-ip-t-ken.
düš-ke čed-ir ɑt-kɑn xöj eriŋ deerge,
čɑŋgɨs=tɑɑ kiži-niŋ sogun-u čet-pes
boktu-kiriš dep ɑt-tɨg, kirbej kɑrɑ sɑl-dɨg er,
čɑ -sogun-u-n čük-te-p ɑl-gɑn
ɑt-pɑs=tɑɑ kɨlɑštɑ-p tur-ɑr, mɨndɨg.
bo kɑndɑɑj er sen?
čüge ɑt-pɑ-jɨn tur sen? dep öör-ü mɨndžɑn-gɑn dɨr.
ɨndžɑ deerge, men, ɑkɨ-lɑr-ɨm,
čerle möörej-ge kir-ž-ip kör-be-en bol-gɑš
kor-up tur šeej men,
korg-up čüre-em čɑgdɑt-pɑjn tur, dep mɨndɨg.
ɑɑ! sen=dɑɑ ɑnɑɑ ešpi-dej,
ešpi kiži eves sen be? dep öör-ü mɨndɨg.
ɑɑ! ešpi, čüü=dɑɑ bol-gɑj-lɑ men,
ɑm kɑndžɑ-ɑr ɑkɨ-lɑr-ɨm.
čerle šɑɑm mɨndɨg kiži dir men, dep
šɑk mɨndžɑ-p tur-up-lɑ kɑl-gɑn-nɑ, mɨndɨg.
eriŋ kežee-ge čed-ir ɑt-kɑn,
čɑŋgɨ-zɨ-nɨŋ=dɑɑ sogun-u čet-pe-en
ɑdɑk söölün-de boktu-kiriš dep ɑt-tɨg,
kirbej kɑrɑ sɑl-dɨg ɑnɨjɑk er ɑrt-ɨp kɑl-gɑn.
če sen čɑɑskɑɑn ɑrt-tɨ-ŋ, er, ɑt! dep
eriŋ mɨndžɑn-gɑn.
ɨndžɑ-ɑr-gɑ=dɑɑ kuluguruŋ kezen-ip kir-ip-t-ken.
küžür eriŋ=dɑɑ čüü boor, deerzin, küžür boktu-kiriš,
bir dugɑɑr sogun-u-n čɑjɑ-ɑp
tɨrt-ɨp tɨrt-ɨp tɨrt-ɨp sɑl-gɑn-nɑ.
kɑržɨ xɑjɨrɑkɑn-nɨŋ xɑvɑ-ɑ-nɨŋ söög-ü-n dež-e ɑt-kɑš,
kɑlbɑk čɑrɨn-ɨn öttür ɑt-kɑš,
kɑrɑ bɑɑr-ɨ-n uš-tɑ ɑd-ɨp ün-dür-üp-ken
bir dugɑɑr cog-u=bile.
iji dugɑɑr oog-u-n kuluguruŋ, deerge, sogun-u-n
tɨrt-ɨp tɨrt-ɨp tɨrt-ɨp sɑl-gɑn-nɑ.
ɑjɨɨl-dɨg ɑrzɨlɑŋ-nɨŋ ɑks-ɨ-dɨz-ɨ-n uuj ɑt-kɑš,
árgɑk-tɨg ɑldɨ mojn-u-n ɑdɨr-ɑ ɑd-ɨp čoru-du-p-kɑn-nɑ.
üš dugaar sogun-u-n kuluguruŋ
tɨrt-ɨp tɨrt-ɨp tɨrt-ɨp tɨrt-ɨp sɑl-gɑn-nɑ.
xɑn-gɑ pök-pes kök börü-nüŋ möön-ü-n bödürede ɑt-kɑš,
börbek bɑž-ɨ-n üz-e ɑd-ɨp čoru-du-p-kɑn.
bir dugɑɑr möörej-ni murnuu čük-ten kel-gen ɑnɨjɑk er,
boktu-kiriš dep čɑɑl-ɑp ɑl-dɨ! dep xɑɑn čɑrlɑ-ɑn=dir.
xɑɑn-nɨŋ büdüü bil-ir šiviškin-i
xɑɑn-gɑ sɨr-mɑŋ=bile kel-geš-tiŋ, kulɑ-ɑn-gɑ sɨmɨrɑn-gɑn čüve dir.
et, xɑɑn šɑk ol bo boktu-kiriš dep tur-ɑr eriŋ,
er eves kɨs kiži čüve=dir.
dɑɑrtɑ xüreš üje-zin-de xɨn-ɑp kör-üŋer, dep xɑɑn-gɑ mɨndžɑn-gɑn.
ɑ kɑndžɑ-ɑr xɨnɑ-ɑr ulus bis? dep xɑɑn ɑjtɨr-gɑn=dɨr.
če, xɑɑn čɑrlɨɨn-dɑn ert-ket čüve bɑr eves?
dɑɑrtɑ xüreš üje-zin-de šuptu čɑnɑgɑš xüreži-ir, xöjleŋ čok.
ɨndžɑn kɨs kiži-niŋ iji emi-i köst-ü-le ber-gej!
xɑɑn=dɑɑ čɑrlɨk-tɨ ün-dür-gen dir:
dɑɑrtɑ šuptu xöjleŋ čok, čɑnɑgɑš xüreži-ir!
onu dɨŋnɑ-p-kɑš, boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ bo-op xuul-up ɑl-gɑn
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ
ɑjɑn-kulɑ ád-ɨn-gɑ sɨr-mɑŋ-ɨ=bile kel-gen.
kɑndžɑɑn, čoon, ekki ád-ɨm?
dɑɑrtɑ xöjleŋ čok čɑnɑgɑš cüreži-ir čüve dir.
iji emi-im-ni kɑndžɑ-p-tɑjn? dep ɨndžɑ-p ɑjtɨr-ɨp=tɨr eves be.
ɑjɑn-kulɑ ád-ɨ tur-gɑš-tɨŋ mɨndž-ɑ dep dir:
ol deerge ɑnɑɑ, köŋgüs ɑnɑɑ čüve dir.
seeŋ ɑkɨ-ŋ-nɨŋ tos kát čonɑ-ɑ-nɨŋ ɑrɑ-zɨn-dɑ
erte küzün ɑt-kɑn tɑs dük-tüg xɑjɨrɑkɑn keež-i bɑr.
šɑk ol xɑjɨrɑkɑn keež-i-n
xööre-eŋ-ge öj-le-j tögerekt-ej bɨš-kɑš,
iji emi-iŋ-ni duj xɨrbɑlɑ-n-dɨr čɨšpɨr tɑrɨ-dɨ-pt-ɑr-ɨŋ-gɑ
ol-lɑ=dir.
ɨndžɑn dük-tüg xörek-tig er=lɑ bo-or dir sen.
šɑk ɨndžɑ-ɑr xeveer kɨl-dɨ-r kɨl-ɨp ɑl-gɑš-tɨŋ,
kuluguruŋ=dɑɑ čüü bo-or, dɑɑrtɑ xöjleŋ-i-n ušt-ɑ
sok-kɑš oktɑ-ɑš-tɨŋ,
xöj möge-ler-niŋ ɑrɑ-zɨn-gɑ olur-up-kɑn.
xɑmɨk möge-ler-niŋ möörej-či-ler-niŋ, er-ler-niŋ kɑrɑ-ɑ
boktu-kiriš dep ɑnɨjɑk er-niŋ xöre-en-de.
bo čerle čüü kɑndɑɑj ɑmɨttɑn de-er siler!
xöre-e deerge er kiži xöre-en-ge dömej-le-er užur čok,
bir-le xörek er čüve,
ɑm ɑrt-ɨn-dɑ xɑjɨrɑkɑn düg-ü ün-üp kel-gen.
bo=dɑɑ xɑjɨrɑkɑn-dɑn uktɑl-gɑn, ɑnɑɑ čerle,
kiži xüreži-ir=dɑɑ ɑrgɑ čok,
čüü ɑdɑ-m ɑmɨttɑn eves bo? dep,
xöj möge-ler-niŋ bɑldɨr-lɑr-ɨ siriŋejn-ki ber-gen čüve=dir.
xüreš=dɑɑ egele-en-ne!
küžür boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ bo-op xuul-up ɑl-gɑn
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ=dɑɑ xürež-ip kir-ip-t-ken.
dendii šɨɨrɑk möge devi-p ke-er ortɑ
deeldigen-niŋ dezi-i=bile degele-eš-tiŋ,
tej-i-n kudu kɨl-dɨ-r düžür-üp,
emin ortɑ šɨɨrɑk möge eškededi-p kel-ir ortɑ
ezir kuš-tuŋ erez-i=bile eežeen=den ɑl-gɑš-tɨŋ
etk-i-n ɑžɨr šɨvɑdɑ-p,
kɑjgɑmčɨk šɨɨrɑk möge xɑl-ɨp ke-er ortɑ,
xɑrtɨgɑ-nɨŋ kɑšpɨgɑj-ɨ=bile kɑttɑj kɑk-kɑš-tɨŋ
xɑjt kɨl-dɨ-r düžüp,
kondžug šiirɑk möge korgu-du-p kel-ir ortɑ
kojgun-nuŋ kɑšpɨgɑj-ɨ=bile, xos öde xɑlɑ-ɑš-tɨŋ,
kurug čer-ge kurguldɑj-ɨ-n kuruldur olur-t-ɑ
oktɑ-p tur-zɑ tur-zɑ tur-zɑ,
šuptu möge-ler-ni kɨrɑ oktɑ-p ün-e ber-gen.
iji dugɑɑr möörej-ni munuu čük-ten kel-gen ɑnɨjɑk er,
boktu-kiriš čɑɑlɑ-p ɑl-dɨ, dep xɑɑn čɑrlɑ-ɑn.
xɑɑn-nɨŋ büdüü bil-ir šiviškin-i xɑɑn-gɑ sɨr-mɑŋ=bile kel-geš,
kulɑ-ɑn-gɑ sɨmɨrɑn-ɨp=tɨr. ortɑ čoor be, küžür xɑɑn-ɨm?
ol boktu-kiriš dep tur-ɑr kiži-ŋer
er eves kɨs kɨžɨ čüve dɨr,
dɑɑrtɑ čɑrɨš üje-zin-de xɨnɑ-p kör-üŋer, dep mɨndžɑn-gɑn=dɨr.
če, kɑndžɑ-ɑr xɨnɑ-ɑr ulus bis? dep.
če, xɑɑn čɑrlɨ-ɨn-dɑn ert-ken čüve eves?
dɑɑrtɑ šuptu-zu-n šɑldɑŋ čɑrɨš-tɨr-ɨvɨt.
ɑ šɑk ɨndžɑn kɨs kiži-niŋ kɨs xindi-i kös-tü-le ber-gej.
xɑɑn=dɑɑ čɑrlɨk-ti ündür-gen-ne:
dɑɑrtɑ šuptu šɑldɑŋ čɑržɨ-ɨr!
onu dɨŋnɑ-p kɑ-ɑš-tɨŋ boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ bo-op
xuul-up ɑl-gɑn borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ Ajɑn-kulɑ ád-ɨn-gɑ
sɨr-mɑŋ-ɨ kel-geš, čugɑɑlɑ-š-kɑn=dɨr.
kɑndžɑɑn, čoon, ekki ád-ɨm?
dɑɑrtɑ šuptu-zu šɑldɑŋ čɑržɨ-ɨr čüve=dir,
kɨs xindi-im-ni kɑndžɑ-pt-ɑjɨn?
át tur-gɑš mɨndžɑ de-en=dir:
ol deerge köŋgüs ɑnɑɑ čüve.
doo tur-gɑn ɑrzɑjtɨ de-er ɑlɑ tɑjgɑ-nɨŋ
ɑɑr iji-niŋ xöl-de xöj-le ɑk kɑs-tɑr ešt-ip tur-lɑr.
ol ɑk kɑs-tɑr-nɨŋ ɑrɑzɨn-dɑ
čuduruk=deg moxɑk kɨzɨl xɑɑj-lɨg ɑskɨr ɑk kɑs bɑr=dɨr.
šɑk ol ɑskɨr ɑk kɑs-tɨ sok-kɑš,
kež-i-n soj-up oktɑ-p-kɑš-tɨŋ, ɑk kɑs-tɨŋ köske-e-n
er kiži-niŋ xɑp-čɨ-ɨ kɨl-dɨ-r,
ɑ čuduruk=deg močɑk kɨzɨl xɑɑj-ɨ-n
mojn-u=bile, kɑttɑj xɑɑr-ɑ er kiži-niŋ er xindi-i kɨl-d-ɨr
kɨs xindi-iŋ-ni duj xɨrbɑ-lɑ-n-dɨ-r tɑrbɨd-ɨp ɑɑr-ɨŋ-gɑ
ol-lɑ=dɨr!
sidi-iŋ kɨstɨg-ɑ ber-ze,
kɑs-tɨŋ xɑɑj-ɨ-n ködür-üp sikte-er-iŋ-ge
ɨnɑɑr šɑrɨŋɑjn-ɨp-lɑ ber-gej dep mɨndžɑ-p=tɨr eves be.
ol-lɑ xeveer kɨl-ɨp ɑl-gɑš
dɑɑrtɑ=dɑɑ xöj er-niŋ ɑrɑ-zɨn-gɑ
küžür boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ bo-op xuul-up ɑl-gɑn
borɑ-šeelej kɨz dɨŋmɑ-zɨ šɑldɑŋnɑn-gɑš olur-up-kɑn.
xamɨk er-niŋ kara-a deerge bo boktu-kiriš dep er-de:
bo čerle čüü ɑdɑ-m er bo-or bo? xöre-e deerge xörek,
bir-le xɑjɨrɑkɑn düg-ü ün-üp kel-gen boor-u-nuŋ kɨr-ɨn-dɑ,
bo xindi-i deerge, bo xɑp-čɨ-ɨ derge bir-le doŋguu=deg
kiži=dɑɑ u-ur ɑrgɑ čok.
bo xindi-i deerge=dir kuškɑš=tɑɑ xɑɑj-ɨ ɨškɑš,
bir-le mɨjɨs, ɑrtɨdɑ diš-tig-dištig,
ɑnɑɑ čerle xɑlɑp-tɨg ɑmɨttɑn bo čüve=dir, dep
onu kɑjgɑ-p tur-dɑ=dɑɑ,
doo kɑmɑndɨlɑk-čɨ=dɑɑ kɑmɑndɨ-lɑ-j ber-gen dɨr.
biree, ini, üš! de-er ortɑ-lɑ, xɑmɨk er-ler
xɑk-kɑš sɑl-ɨj-lɑ ber-gen.
ɑ boktu-kiriš ɑkɨ-zɨ bo-op xuul-up ɑl-gɑn
borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ tur-up kɑl-gɑn.
čüge deerge, borɑ -toolɑj bo-op bɑzɑ xuul-ɑj be-er-le bol-gɑj.
ɑm borɑ -toolɑj bo-op xuul-up ɑl-gɑš-tɨŋ
kiži-ler=bile čɑržɨ-ɨr-gɑ tɑɑr-ɨš-pɑs bol-gɑn-dɑ
ɨndžɑ-ɑr xuul-bɑ-jn,
ɑ borɑ -toolɑj-nɨŋ mɑŋ-ɨ-n ke-ep ɑp-kɑš-tɨŋ,
borɑ -toolɑj mɑŋ-ɨ=bile mɑŋnɑ-p ɨnɑj-lɑ bol-gɑn.
doo xɑl-č-ɨp bɑr-ɨp čɨt-kɑn er-ler-ni dorɑɑn ert-ken.
čɑɑ! er-ler čer ortu-zu bezin čet-pe-en-de,
xɑɑn kɑdin bɑštɑ-ɑn xɑmɨk čon-gɑ
čed-e mɑŋnɑ-p kel-gen boktu-kiriš, deerge, čüü boor,
xöj čɨɨl-gɑn čon-nu üš dolgɑn-dɨ-r deerigle-eš-tiŋ,
dedir xev-i-n ked-ip ɑ-ɑr deeš,
bɑškɨ dɑg-nɨŋ čɑn-ɨn-dže ün-e ber-gen.
čɑɑ! üš dugɑɑr möörej-ni
murnuu čük-ten kel-gen ɑnɨjɑk er,
boktu-kiriš čɑɑl-ɑp ɑl-dɨ
čɑrɑš kɨz-ɨm-nɨ kɑdɑj kɨl-dɨ-r ber-ip tur men,
ɑŋgɨr-čečen ɑldɨn dɑŋgɨnɑ-m-nɨ
ɑ küde-em-ge boktu-kiriš küde-em-ge ber-ip tur men,
xɑmɨk ɑg -šeri-i ɑrɑ -ɑlbɑti-zɨ-n bɑzɑ čɑrtɨ-ɨ-n ber-ip tur men,
mɑl -mɑgɑn-ɨm-nɨŋ ekki čɑrtɨ-ɨn bɑzɑ ber-ip tur men, dep
xɑɑn čɑrlɨg ün-dür-gen.
ɑ mege-či šiviškin-i čüve megele-p,
xɑɑn-nɨŋ xɑmɨk šɑŋnɑl-ɨ-n čettir-ip tur-ɑr-ɨ deeš-tiŋ,
sö kɨčɨ-lɑ-t-kɑš, ojlɑ-dɨ-p-kɑn.
küžür boktu-kiriš čüü bo-or ɑm.
šɑŋ xɑɑn-nɨŋ čɑrɑš kɨz-ɨ-n,
ɑŋgɨr-čečen ɑldɨn dɑŋgɨnɑ-nɨ
köžür-üp ɑl-gɑš, čurt-un-dže čɑn-ɨp čor-up or-gɑn.
ɑɑl-ɨ-nɨn čoog-un-gɑ čor-up kel-geš-tiŋ:
čɑɑ, ɑm ɑɑl ɨrɑk eves,
men ög öög-ü-n ɑž-ɨp čɨdɑ-jɨn, de-eš-tiŋ,
xɑl-ɨp čed-ip ke-er siler, de-eš-tɨŋ,
ɑɑl-ɨn-gɑ xɑl-ɨp čed-e ber-geš-tiŋ,
doo kuj-dɑ su-p kɑ-ɑn öl-gen ɑkɨ-zɨ-n
ušt-up ɑl-gɑš-tɨŋ,
ög orn-un-dɑ ekke-p sɑl-gɑš,
ergiz-ip tɑrbɨdɑ-p kɑ-ɑš-tɨŋ,
bod-u čɑštɨn-ɑ ber-gen.
šɑn xɑɑn-nɨŋ čɑrɑš kɨz-ɨ ɑŋgɨr-čečen ɑldɨn dɑŋgɨnɑ
köž-üp čed-ip ke-er-ge,
dee čɑɑ xɑl-dɨ-p čor-uj bɑr-gɑn ɑšɑ-ɑ
öl-üp kɑl-gɑn, orun kɨrɨ-dɑ bo čɨt-kɑn
oon sööl=ün-de kondžug ertem šilig-lig dɑngɨnɑ=dɑɑ čüü bo-or,
möŋgün čüstü-ü-n ušt-up ekkel-geš-tiŋ:
meeŋ ɑšɑ-ɑm boktu-kiriš šɨn bol-zɑ,
sɨŋ-gɑn söög-ü dutč-u ber-zin,
üzül-gen šööndžü-zü ettin-e ber-zin,
de-eš domnɑ-ɑr-gɑ,
čɑrl-ɨp kɑl-gɑn molduru-u ɑnɑɑ ɑppɑr-gɑn.
če, meeŋ ɑšɑ-ɑm boktu-kiriš šɨn bol-zɑ tur-ɑ
xɑl-ɨp-lɑ ke-er ɨjnɑɑn, deeš domnɑ-ɑr-gɑ,
šɨnɑp-la tur-ɑ xɑl-ɨp kel-geš:
ok ködek, ert-ir ud-up kɑl-gɑn men be?
bo düž-üm-de
sɑŋ xɑɑn-nɨŋ cɑrɑš kɨz-ɨ, ɑŋgɨr-čečen ɑldɨn dɑŋgɨnɑ-nɨ
kudɑlɑ-p tur-gɑn bol-du-m čop!
düž-üm dep bodɑ-ɑn-ɨm,
šɨnɑp-lɑ kudɑlɑ-p ekkel-gen
ɑl-gɑn kiži ɨškɑz=ɨl men de-eš-tiŋ
ɑŋgɨr-čečen ɑldɨn dɑŋgɨnɑ-nɨ kuluguruŋ, deerge,
čɨttɑ-ɑn čɨlgɑ-ɑn, deerge, ɑnɑ šuut kiži mɑgɑdɑ-ɑr.
dogdɑ kö=ör-ge, doo borɑ-šeelej kɨs dɨŋmɑ-zɨ
bodu-nuŋ duštu-u
kɑrɑtɨ xɑɑn-nɨŋ kɑjgɑl ogl-u kɑrɑ čüvelekti-ni
edert-ip ɑl-gɑn bo kɑttɨr-ž-ɨp, kɨlɑštɑ-ž-ɨp olur-gɑn-nɑr.
šɑk ooŋ sööl-ün-de iji ɑlɨškɨm küdee-zi, čɑɑvɑ-žɨ,
dörtele-en,
döŋ čer-ge ö-ö-n ti-p,
dölem čer-ge mɑl-ɨ-n čɑlɑ-p,
oj-u-n ojɑ čigin čir-e
čurttɑ-p čir-uj bɑr-ɨp=tɨr ooo!
ɑdɨš čɑskɑ-ɑr!