Tip:
Highlight text to annotate it
X
Günlük yaşantımızda, mutlak ve kesin tahminler yapmaya alışığız. Bir topu havaya doğru
fırlat bir elips yörünge yaparak düşer; Şemsiyeni sokakta bırak
geri geldiğinde bıraktığın yerde duruyordur. Yalnızca bir şemsiye.
Kuantum fiziği böyle değildir - çünkü kuantum mekaniği gelecek hakkında kesin
tahminler yapmamıza izin vermez. Sadece farklı sonuçların olma ihtimallerini
tahmin eder ve hangisinin olacağı hakkında bir şey söylemez. "Eh", diyelebilirsiniz,
"Hava durumu için de aynı şey geçerli - Hava durumu sunucusu yağmur yağma olasılığını söyler;
yağıp yağmayacağını söyleyemez."
Ama belki de sunucu sadece tüm hava ve su moleküllerinin nerede oldukları hakkında bilgiye
sahip değil, bunların nasıl etkileştiklerini gösteren bir modeli ya da bu gazilyonlarca etkileşimi
simüle edebilecek kadar hızlı bir bilgisayarı da yok. Belki
prensipde, yeterli verisi ve hızlı bir bilgisayarı olsaydı, hava durumu modeli
her yağmur damlasının nereye düşeceğini tam olarak söyleyebilirdi. Değil mi? Bu mantıklı düşünce,
yani yeterli veriye sahip olsak her şeyi açıklayabileceğimiz düşüncesi, klasik, deterministik
görüştür.
Ve bir süre, Einstein dahil olmak üzere bir çok fizikçi, kuantum mekaniği için de
bunun geçerli olduğunu düşünüyordu - Belki de kuantum modellerine girecek yeterli verimiz
yoktu. Belki bizden ve deneylerimizden saklanan klasik değişkenler vardı,
Her şeyi mükemmel şekilde açıklayan değişkenler, Kuantum mekaniğine ve
"Sana %50 şans veriyorum ki kedi ölü." düşünce yapısına gerek bırakmayan değişkenler.
Prensip de dahi olsa kuantum fiziğinin altında böyle bir klasik açıklama olup olmadığını
deneme şansımız olduğu ortaya çıktı. Bunun ayrıntıları
başka bir videonun konusu, ama deneyler bize diyor ki; Kuantum mekaniğinin
böyle bir klasik, günlük, alt nedeni yok.
Ve bu, Einstein, %50 şansla beğensen de beğenmesen de evrenin
kuantum mekaniğine bağlı olduğunu gösteriyor.
Not: MinutePhysics'in artık MinutePhysics t-shirtleri ile desteklendiğini duyurmaktan heyecan duyuyorum.
dftba.com/minutephysics 'den sizde kendinize alabilirsiniz ve muhteşem olamaya unutmayın.