Tip:
Highlight text to annotate it
X
Burada yarışan birkaç yarış arabasi göruyorsunuz ve benim size sormak istediğim ilginç bir soru var.
-
Bu arabaların hepsinin sabit bir süratle sağa doğru manevra yaptığını varsayalım
-
-
-
Saatte 100 km'lik sabit bir surat
-
100 km/s
Size ilginç olan sorum ise bu arabaların manevra yaparken ivmelenip ivmelenmediği
-
Yani ivmelenme oluyor mu?
-
-
Benim hızım sabitti, yani değişmiyor diyebilirsiniz
Eğer ben buradaki arabanın hız göstergesine bakarsam, sonuç değişmeyecek, 100 km/s olarak kalacak.
-
-
Elimde hız/zaman için hiçbir değişiklik yok.
-
Bu yüzden hiçbir ivmelenme gözlemleyemediğinizi söylebilirsiniz.
Ardından Sal neden bu videoyu yapmış ki diye düşünebilirsiniz.
-
Hatta neden bu soru ilginç diye...
İkinci kuşkunuz doğru çünkü bu arabalar aslında ivmeleniyor
-
Sabit bir hıza sahip olmalarına ragmen ivmeleniyorlar
-
Bir süre için ara verip bunun hakkında düşünebiliriz.
-
Dikkatinizi buraya çekmek istiyorum çünkü bu örnekte hız ile sürat arasındaki fark ortaya çıkmaya başlıyor.
-
-
Sürat skaler bir büyüklük olup
sadece sayısal bir değere sahiptir.
Hız ise vektörel bir nicelik olup hem yön, hem de büyüklük gösterir.
-
-
-
-
Hız ile vektörel hız arasındaki fark ve arabaların neden ivmelendiği biraz daha belli olacak.
-
-
Eğer bu yarış yoluna kuşbakisi bakiyor olsaydim...
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Şimdi buradaki araba üzerine odaklanalım
-
-
-
Bu da arabanın çizeceği yol
Arabanın saatte 100 kilometrelik sabit bir hıza sahip olduğunu varsayalım
-
Yani arabanın hızının sabit olduğunu görüyoruz.
-
-
Saatte 100 kilometredir.
Peki ya hızın yönü?
Hızın vektörel bir büyüklük olduğunu hatırlayın.
Bir yöne ve sayısal büyüklüğe sahiptir.
Yani, burada, dönemece girmeye başladığında bu yönde gitmekte.
-
Ve siz vektörleri oklarla böyle gösterme eğiliminde olursunuz
-
Ok bu durumda hızın yönünde gider ve siz okun hızın ne olduğunu gösteren uzunluğu çizersiniz
-
-
Yani, hızı sabit oldugu icin bu okun uzunluğu her zaman sabit kalacak
Ama gördüğümüz gibi dönüşün yarısındayken, yönü değişecek
-
Aynı yönde gitmiyor.
Şimdi farklı bir yönden gidiyor
Dönemecin en aşağısına geldiği zaman ise tam tersi yönde gidiyor
-
Araba döndüğü sürece yön değişmeye devam edecek.
-
Burada işin matematiğine girmeyeceğim
Bunun için biraz daha bekleyeceğiz
-
İvmelenmenin hızın zaman içinde değişimi olduğunu hatırlayın
-
-
-
-
Ve hızın büyüklüğü burada sabit olmasına rağmen yönü değişir ve değişmeye devam eder
-
-
Eğer ivmelenme yoksa hızın yönü ve büyüklüğü sabit olur.
-
-
Araba sadece bu yönde gitmeye devam edecek
-
Yani bir şekilde arabanın yönü sürekli olarak içeriye doğru değişir
-
Bu biraz yanıltıcı ve düşündürücü bir sorudur
-
Daha detaylı olarak matematik ile ilgileneceğiz
-
Ama burada olan şey arabaların ivmelenmesidir
-
Ve aslında içeriye doğru ivmelenirler
-
-
Arabalar dönemecin merkezine doğru ivmeleniyorlar
-
Ve bu aslında onların yönlerini değiştiren şey
-