Tip:
Highlight text to annotate it
X
Diyelim ki gözlemlenebilir evrendeki her şeyi tek bir matematiksel denklemle
tanımlamaya çalışacak kadar hırslısınız. OLDU.
Tamam, belki bu denklem içinde yer çekimi veya diğer küçük bir takım şeyi barındırmıyor… ama önemli olan şu ki,
bu denklem, inanılmaz bir kesinlik ile, dünyanın neyden meydana geldiğini, güneşi neyin yanar
halde tuttuğunu, neyin nefes, koku almamızı, çimleri biçmemizi, birşeyleri havaya uçurmamızı ve internet videolarını
izlememizi sağladığını tanımlıyor… hepsi sadece tek bir denklemde. Ve bu mutevazice “Standart Model” adını alıyor.
Çünkü tüm insanlığın bilinen en kesin, en hatasız teorisini bulsalar bile fizikçiler mutevazıdır.
Şimdi, evren oldukça büyük bir yer (belki sonsuzca büyük), o zaman
Her şeyi tanımlamak için bir denklemden çok daha fazlasına ihtiyaç duyulması gerektiğini düşünmek mantıklı olacaktır.
Peki eğer öyleyse neden standart model bu kadar basit? Başlangıç olarak, bu denklem daha çok bir yemek tarifi gibi – ve
nasıl ki bir pasta tarifi sizin unu elemeyi, yumurtanın beyazını, ayırmayı bir ocak yapmayı ve buğday yetiştirmeyi
bildiğinizi varsayıyorsa, bu denklem de sizin önceden yol integrallerini, gauge teorilerini
ve daha birçok şeyi bildiğinizi varsayar. Yani gözle görülenden çok daha fazla şey vardır.
Evrenin yönetilmesinde neden bu derece az sayıda matematiksel kuralın görev aldığına gelince…
Evet, bu çok derin ve cevaplanmamış bir soru. Ama eldeki veri kozmosun dilinin matematik olduğunu gösteriyor.
Birkaç temel parçacık seçin, onları yüksek enerjili bir çarpışma yoluna koyun
ve GÜM! Kıvılcımlar uçtuğunda, havai fişekleri standart model tanımlayacaktır
virgülden sonra 12 haneye kadar bir kesinlik derecesinde!
Neyse, ilerideki birkaç DakikalıkFizik videosunda size standart modeli oluşturan birçok
havalı malzemeyi anlatacağız, kuantum alanları, temel güçleri, kuarkları, gluonları,
hayalet parçacıkları, ve tabiki higgs alanı gibi. Bu hırslı bir görev, ve umuyorum ki
siz buna hazırsınız!